HERBERT ANIMOWANY

Autor: Anita Dorczyńska-Czopowik

Scenariusz lekcji języka polskiego

Grupa wiekowa: 8 klasa SP, Liceum

 

Cele:

• uczniowie poznają fakty z życia Zbigniewa Herberta, odkrywają „sekrety” jego życia i twórczości,

• analizują i interpretują tekst „Przedmioty”,

• znają znaczenie związków frazeologicznych wykorzystanych w utworze,

• uczniowie odpowiadają na pytanie, jaka jest natura przedmiotów i ludzi, ukazanych w tekście  Herberta i kto jest głównym bohaterem utworu,

• potrafią pracować w grupach,

• poznają plany filmowe,

• generują pomysły w burzy mózgów, przestrzegając zasad burzy mózgów,

• uczniowie myślą metaforycznie i tworzą „życiorys” danego przedmiotu,

• pobudzają swoją kreatywność, biorąc udział w ćwiczeniach twórczego myślenia,

• pracując w grupach tworzą storyboard do animacji „Przedmioty”.

 

Pytanie kluczowe:

Jaka jest natura przedmiotów i kto jest głównym bohaterem utworu Zbigniewa Herberta „Przedmioty”?

 

NACOBEZU:

• znam fakty z życia Zbigniewa Herberta,

• potrafię wyjaśnić wykorzystane w tekście związki frazeologiczne,

• na podstawie analizy i interpretacji tekstu odpowiadam na pytanie: jaka jest natura przedmiotów i kto jest głównym bohaterem utworu Zbigniewa Herberta „Przedmioty”?

• tworzę storyboard do  utworu „Przedmioty”, wykorzystując wnioski z analizy i interpretacji tekstu,

• znam i wykorzystuję w storyboardzie różne plany filmowe.

 

Metody i formy pracy:

• metoda problemowa

• burza mózgów

• mapa mentalna

• dyskusja

• przekład interesmiotyczny

• praca w grupach

 

Pomoce dydaktyczne:  

• przedmioty potrzebne na początek zajęć do losowania przydziału do grup: zegary różnego typu (klepsydra, zegarek, zegar ścienny, ) sztućce (widelec, łyżka, łyżeczka, itp.), klucze różnego typu (szyfry do roweru, kłódki, klucz do drzwi, klucz francuski lub płaski, klucz wiolinowy)

• tekst utworu „Przedmioty” (załącznik 1),

• kartki w dużym rozmiarze,

• markery,

• informacje prawdziwe i fałszywe na temat Zbigniewa Herberta (załącznik 2),

• lista związków frazeologicznych (załącznik 3),

• przykładowy storyboard i zdjęcia planów filmowych.

 

Przebieg lekcji:

1. Wprowadzenie do zajęć. Uczniowie, siedząc w kręgu, mówią nazwę wybranego przedmiotu codziennego użytku i opisują go dwoma określeniami (lub przymiotnikami), np. kubek, papier toaletowy, suszarka, telefon.  „Telefon – użyteczny, zawsze zajęty”. Następnie nauczyciel informuje ich, że zamiast nazwy przedmiotu podkładamy swoje imię i przedstawiamy się innym:, np.: „Ania – użyteczna i zawsze zajęta”. Można wprowadzić wariant ruchowy lub dla grupy, która słabo się zna - w ciągu 2 minut uczniowie przedstawiają się sobie wzajemnie podając rękę, używając zwrotów grzecznościowych, wymawiając swoje imię i określenia.

2. Uczestnicy dzielą się  na kilka grup, np.: czteroosobowych.  Aby podzielić uczniów proponujemy im wylosowanie jednego z przedmiotów ukrytych w worków, np.: sztućców, zegarów, kluczy.  Uczniowie sami muszą odgadnąć kryterium podziału i dobrać się w odpowiednie grupy. Zamiast przedmiotów można użyć ilustracji.

3. Kim był Herbert? Każda z grup losuje  kilkanaście informacji o Zbigniewie Herbercie. Zapoznają się z nimi i ustalają wspólnie, co może być prawdą, a co wg nich jest wiadomością fałszywą i mało prawdopodobną. Brak wiedzy o Zbigniewie Herbercie nie musi być przeszkodą. Można zapytać uczniów o aktualny stan ich wiedzy i polecieć  opieranie się na ich intuicji i przekonaniach.  Uczniowie przedstawiają pozostałym grupom swoje ustalenia, a prowadzący weryfikuje je.

4. Na podstawie prawdziwych informacji uczniowie mogą stworzyć wspólnie portret Herberta lub mapę myśli ukazującą jego życiorys. Można podzielić fakty na kategorie: dzieciństwo – młodość/ twórczość/ życie osobiste/ wykonywane zawody/ charakter itp. i naklejać w odpowiednich miejscach fakty dotyczące poety.

5. Analiza tekstu „Przedmioty”.  Kto jest bohaterem tekstu Herberta?  Uczniowie w grupach czytają utwór. Dyskutują i zastanawiają się, o czym mówi tekst, jakie problemy są poruszane, co jest główną myślą  utworu.

6. Następnie nauczyciel rozdaje uczniom wykorzystane w tekście związki frazeologiczne. Uczniowie w grupach rozszyfrowują ich znaczenie.  Następuje wspólne ich omówienie.

7. Pracując w grupie, uczniowie  zastanawiają się , jak w tekście ukazał Herbert człowieka, a jak przedmioty. Na kartkach uczniowie opisują ich cechy, wady i zalety, wskazują kontrasty  i zależności.  Uczniowie zastanawiają się również, kto i dlaczego jest bliższy odbiorcy i narratorowi: rzeczy czy ludzie?

8. Uczniowie podejmują próbę odpowiedzi na pytanie: kto jest głównym bohaterem utworu „Przedmioty”?

9. Poruszanie wyobraźni – ożywianie przedmiotów. Uczniowie wybierają jeden z wylosowanych przedmiotów: np.: łyżkę, zegarek, telefon, klucz, itd. W grupach próbują ożywić przedmiot. Zastanawiają się, jakie cechy posiada dana rzecz. Następnie interpretują te cechy, rozważają, które mogłyby być wadami, a które zaletami.  Uczniowie biorą pod uwagę zarówno wygląd rzeczy, materiał, z którego jest wykonana, przeznaczenie, dźwięki, jakie wydaje – wszystkie cechy przy uwzględnieniu wrażeń wzrokowych, słuchowych, dotykowych, węchowych. Uczniowie zastanawiają się, jakim człowiekiem mogłaby być dana rzecz? Jakie ma słabości, jakie uczucia, jakie przyzwyczajenia, charakter, mocne strony, jaki wykonywałaby zawód, jakie nosiłaby imię.  Następnie grupy prezentują pozostałym „życiorysy” swoich przedmiotów.

10. Uczniowie w grupach zastanawiają się, przy pomocy burzy mózgów, jakie obrazy chcieliby przedstawić w animacji do tekstu „Przedmioty”. Nauczyciel informuje ich, aby zapisywali wszelkie pomysły nie oceniając ich oraz by w momencie „zastoju” i braku kolejnych pomysłów, przeczekać chwilowy impas.

11. Nauczyciel informuje, że kolejnym zadaniem będzie stworzenie storyboardu do animacji „Przedmioty” oraz pokazuje przykłady oraz wprowadza pojęcia planów filmowych lub wykorzystuje fragmenty filmów. Można posłużyć się również ilustracjami wydrukowanymi lub wykorzystać zabawę kamerą podłączoną do komputera i samemu w klasie odegrać plany „na żywo”.

12. Uczniowie tworzą storyboard do potencjalnej animacji „Przedmioty”, wykorzystując wiedzę pozyskaną w trakcie analizy i interpretacji tekstu.